Dieta eliminacyjna (hipoalergiczna) – kluczowe zasady

Dieta eliminacyjna (hipoalergiczna) – kluczowe zasady

 

Dieta eliminacyjna może być wyjątkowo restrykcyjna, jednak często bywa jedynym rozwiązaniem dla osób zmagających się z alergią pokarmową. Na czym dokładnie polega dieta eliminacyjna? Co można jeść, a czego należy bezwzględnie unikać? Przedstawiamy najważniejsze informacje i kluczowe zasady.

Dieta eliminacyjna – podstawowe zasady

Dieta eliminacyjna polega na wykluczeniu z jadłospisu produktów wywołujących alergie pokarmowe i skutkujących nieprzyjemnymi dolegliwościami, do których można zaliczyć między innymi objawy pokarmowe czy skórne. Do najczęściej występujących symptomów alergii należą zaburzenia jelitowe, biegunki, bóle brzucha, wymioty, refluks, astma, rumień na skórze, obrzęk, pokrzywka, nieżyt nosa, krtani, ucha środkowego, wstrząs anafilaktyczny, a także atopowe zapalenie skóry. Jakie alergeny najczęściej wywołują te przykre dolegliwości? U osób dorosłych objawy może wywołać mąka pszenna, białka zbóż, orzechy laskowe, orzeszki ziemne, mleko, groch, migdały, pomidory, truskawki, soja, białko jaja, skorupiaki, a także niektóre barwniki, m.in. E102, E24 czy E129.

Dieta eliminacyjna może być również pomocna przy diagnozowaniu alergii pokarmowych – wyeliminowanie określonego składnika z jednoczesną obserwacją stanu zdrowia może pomóc w potwierdzeniu lub wykluczeniu alergii.

Dieta eliminacyjna – jadłospis

Zdrowa dieta powinna być przede wszystkim zbilansowana, czyli dostarczać organizmowi niezbędnych do zachowania zdrowia składników odżywczych oraz witamin. Warto pamiętać, że eliminacja niektórych produktów może prowadzić do niedoborów, dlatego jadłospis powinien być ułożony w sposób przemyślany. Wyróżniamy wiele rodzajów diet eliminacyjnych, a każda z nich rządzi się swoimi prawami. Do najczęściej stosowanych należą:

  • dieta bezglutenowa,
  • dieta bezmleczna,
  • dieta bezlaktozowa,
  • dieta bezjajeczna.

Dieta bezglutenowa polega na eliminacji białek roślinnych występujących w ziarnach m.in. pszenicy, żyta czy jęczmienia. Wskazaniem do jej zastosowana jest przede wszystkim celiakia, czyli choroba związana z wytwarzaniem przeciwciał przeciwko glutenowi, które uszkadzają kosmki jelitowe. W diecie bezglutenowej zaleca się spożywanie ryżu (białego i brązowego), kukurydzy, mąki ze zbóż naturalnie bezglutenowych (amarantus, proso), ziemniaków, soi, fasoli, grochu, można również jeść mięso, owoce i warzywa, pić mleko oraz jego przetwory.

Z kolei dieta bezmleczna zalecana jest przy alergii na białko mleka. W tym przypadku eliminuje się mleko oraz produkty nabiałowe – sery, maślanki i twarogi, a zaleca włączenie do jadłospisu ryb, pełnoziarnistego pieczywa, kasz, owoców, warzyw, żółtek jaj, bezmlecznych maseł czy olejów roślinnych. Dieta bezlaktozowa stosowana jest przy nietolerancji laktozy i również polega na eliminacji mleka oraz jego przetworów.

Dieta bezjajeczna natomiast polega na wykluczeniu z jadłospisu zarówno jaj kurzych, jak i kaczych, indyczych czy przepiórczych. W takim wypadku zaleca się spożywanie warzyw, owoców i mięsa bogatych w żelazo, takich jak wołowina, jagnięcina, brokuły, buraki, brzoskwinie, a także olejów roślinnych.

Dieta eliminacyjna matki karmiącej

okresie karmienia należy zadbać o pełnowartościowe i zbilansowane posiłki, które dostarczą świeżo upieczonej mamie składników niezbędnych do zachowania zdrowia i sił witalnych. Również w tym przypadku sprawdzi się dieta eliminacyjna. Co jeść, a czego unikać? Przede wszystkim warto wykluczyć z jadłospisu dania typu fast food, słodkie, gazowane napoje czy wysoko przetworzone produkty naszpikowane konserwantami, sztucznymi barwnikami oraz substancjami zapachowymi. Należy również ograniczyć spożywanie produktów bogatych w tłuszcze nasycone, zastępując je tłuszczami nienasyconymi. Jadłospis matki karmiącej powinien uwzględniać produkty zbożowe, nabiał, mięso, ryby, owoce i warzywa, jajka, a także ok. 2 litry płynów dziennie. Kobiecie tuż po porodzie zaleca się również spożywanie produktów bogatych w witaminę B (kasze, warzywa zielone), które wspomagają układ nerwowy.

Atopowe zapalenie skóry a dieta eliminacyjna

Okazuje się, że zbilansowana dieta może przynieść poprawę stanu zdrowia również w przypadku AZS (atopowe zapalenie skóry). Odpowiedni jadłospis polega na wyeliminowaniu produktów potencjalnie uczulających. Atopik powinien przede wszystkim wykluczyć ze swojej diety krowie mleko, które stanowi główny alergen, a także produkty mleczne, takie jak masło, śmietana, ser, jogurty, kefiry i maślanki. Należy również unikać składników zwiększających produkcję histaminy, czyli związku, który wydzielony w zbyt dużej ilości do tkanki podskórnej, może wywoływać świąd.

Dieta eliminacyjna stosowana jest przy alergiach pokarmowych, a także jako sposób na zdiagnozowanie, który składnik uczula. W ostatnich latach dieta polegająca na wykluczeniu określonych składników bywa stosowana również przez osoby zdrowe. Zjawisko to staje się niezwykle modne, może być jednak niebezpieczne, jeśli jadłospis nie będzie poprawnie zbilansowany i pełnowartościowy. W przeciwnym wypadku dieta eliminacyjna (np. Bezglutenowa, stosowana bez konsultacji z lekarzem) może prowadzić do niedoborów – warto o tym pamiętać.

PRODUKTY POLECANE